Бу мақола шунингдек қолган тилларда ҳам мавжуд:
English 
Русский (Russian)
Яқинда Андижон вилоятидаги рейд давомида йўл ҳаракати инспектори “Дамас” автомобилни тўхтатди. Дастлаб, унда ҳеч қандай ғалати нарса йўқдек туюлган, аммо бир муҳим ҳолат бор эди — автомобил ичида 32 бола бор эди. Ҳайдовчи ўзини ҳимоя қилиб, болаларни болалар боғчасига олиб кетаётганини айтган, аммо бу уни йўловчиларни ташиш қоидаларини бузганлиги учун жаримадан қутқармади.
Бу ҳодиса Ўзбекистоннинг қишлоқ ҳудудларида одатий ҳолга айланган жиддий муаммолардан бирини янада яққол кўрсатиб беради. Ҳайдовчилар кўпинча “Дамас”ларни болалар билан тўлдириб, уларни бутун маҳалладон йиғиб, мактаб ёки болалар боғчасига олиб боради, чунки бу муассасалар уйдан анча олисда жойлашган. Бу транспорт кўплаб оилалар учун “минималкадаги мактаб автобуси”га айланган, улар бундай сафарлар жуда хавфли эканлиги ҳақида ўйламайдилар.
Бу нима учун ёмон ва қандай оқибатларга олиб келиши мумкин?
“Дамас” каби кичик автомобилда шунча кўп болани ташиш жуда хавфли. Аввало, бундай машиналар 8 йўловчидан ортиқ одам ташиш учун мўлжалланмаган, 32 та йўловчи ҳақида гапирмаса ҳам бўлади. Ортиқча юкланган автомобиль бошқарувчанлигини йўқотади, айниқса, ёмон йўлларда ёки фавқулодда тўхтаган ҳолларда. Ҳар қандай автоҳалокатда жабрланувчилар сони катта бўлиши мумкин, ҳатто кичик бир тўқнашув ҳам фожиага айланиши эҳтимоли бор.
Бундан ташқари, бундай сафарлар кўпинча элементар хавфсизлик чоралари сақланмаган ҳолда амалга оширилади. Болалар хавфсизлик камарлари билан боғланмаган, автомобилда болалар ўриндиқлари ўрнатилмаган, бу уларни янада заиф қилади. Ҳайдовчилар машиналарини бундай тарзда тўлдириб, вақт ва маблағни тежаш учун йўловчиларнинг ҳаётини хавф остига қўядилар.
Муаммонинг тизимлилиги
Энг ёмони шундаки, бу ҳолат ягона эмас ва асосан Ўзбекистоннинг қишлоқ ҳудудларида кузатилади. “Дамас” ҳайдовчилари кўпинча бутун маҳалладон болаларни йиғиб, мактаб автобуси вазифасини бажаради. Бунинг сабаби қулай жамоат транспортининг етишмаслиги ва ўқув муассасаларининг яшаш жойларидан узоқда жойлашганлигида. Ота-оналар мажбур бўлиб, бундай ташишларга ишонишади, чунки кўпинча бошқа вариантлар йўқ.
Муаммо болалар учун хавфсиз ва қулай йўналишларга сармоя киритиш ўрнига импровизация даражасида ҳал қилинаётганида. Бу барча йўл ҳаракати иштирокчилари учун тизимли хавфларни яратади.
Зарур чоралар
Бундай ҳодисаларнинг такрорланишини олдини олиш учун болаларни ташиш хавфсизлигига эътибор қаратиш жуда муҳим. Болаларни ташиш қоидаларига риоя этилишини назорат қилишни кучайтириш, айниқса, қишлоқ ҳудудларида зарур. Махсус мактаб автобусларини жорий этиш ёки жамоат транспортининг янги йўналишларини ташкил этиш бу муаммонинг ечими бўлиши мумкин.
Йўлда болалар хавфсизлиги биринчи ўринда бўлиши керак, ва Андижондаги каби ҳодисалар барча йўл ҳаракати иштирокчилари ва назорат органлари учун ўзгаришларнинг зарурлигини кўрсатиши керак.
Матн ИИ томонидан таржима қилинган. Аниқроқ маълумот учун мақоланинг рус тилидаги вариантини фойдаланинг
