Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud: English Русский (Russian)
Сўнгги йилларда Тошкент фаол ўзгаришлар даврини бошдан кечирмоқда. Шаҳар кўз ўнгимизда ўзгармоқда: ҳар томонда кўп қаватли бинолар пайдо бўлмоқда, улар эски коммуникацияларга уланмоқда, йўллардаги аҳволни янада ёмонлаштираётган ғалати йўл боғланмалари қурилмоқда, кўп миллиардлик ер устидан ўтиш йўлакларини қуриш бўйича тушунарсиз қарорлар қабул қилинмоқда. Бу қурилиш бумининг ортида хавотирли бир тенденция яширинган — пойтахт ҳокимияти шаҳар аҳолисининг фикрини эшитишдан тўхтаган, аҳоли эса бундан кўпроқ норози бўлиб, савол бермоқда: шаҳарнинг қиёфаси ва унинг инфратузилмасига тегишли қарорлар нега уларнинг иштироксиз қабул қилинмоқда? Нима учун фуқароларнинг фикрлари эътиборсиз қолдирилмоқда, ва ўзгаришлар махфий равишда, очиқлик ва шаффофликсиз амалга оширилмоқда?
Халқнинг овози қаерда?
Тошкент — бой тарих ва ноёб маданиятга эга бўлган шаҳар, аммо ҳар бир янги лойиҳа билан у ўз илдизларидан тобора узоқлашаётгандек туюлади. Ҳокимият шаҳарнинг ўзига хос хусусиятлари ва аҳолининг эҳтиёжларини инобатга олган ҳолда ривожлантириш ўрнига, кўпинча воқеликдан узилган катта қурилиш лойиҳаларига урғу бермоқда.
Шаҳар аҳолиси “ривожланиш” ниқоби остида кўкатзорлар йўқ қилиниб, бетакрор бетон иншоотларга айлантирилаётганини кўрмоқда. Пиёдалар учун қулай бўлмаган ер устидан ўтиш йўлаклари, шунингдек, электр энергияси ва бошқа коммуникациялар муаммоларини янада оғирлаштираётган номувофиқ қурилиш — буларнинг барчаси одамларда тушунмовчилик ва адолатли ғазаб уйғотмоқда. Қарорлар қабул қилаётганлар ҳеч қачон бизнинг шаҳар кўчаларида пиёда юрмаган ва унинг йўлларидаги тирбандликларда турмагандай тасаввур ҳосил бўлади.
Шаҳар ўз қиёфасини йўқотиш хавфи остида
Яқин келажакда Тошкент юрагидан ва қулайлигидан маҳрум бўлган бетон қутисига айланиш хавфи бор. Агар ҳокимлар фуқароларнинг фикрларини инобатга олмасалар, шаҳар яшаш учун ноқулай бўлиб қолиши мумкинлигини тушунмайдиларми? Бетон джунглилари, ҳар бир бурчакда лоқайдлик ва майда деталларга эътиборсизлик билан тўлган жойлар аҳолининг юқори ҳаёт сифатини таъминлай олмайди. Бино ва йўллар ўз-ўзидан қурилмаслиги керак — улар одамларга, уларнинг эҳтиёжлари ва манфаатларига хизмат қилиши керак.
Ҳар қачонгидан ҳам кўпроқ савол пайдо бўлмоқда: нима учун Тошкент ҳокими ва бошқа амалдорлар журналистлардан қочишади? Нима учун расмий шахслардан ҳеч ким фуқаролар билан тўғридан-тўғри мулоқотга чиқмайди, у ёки бу ўзгаришлар нима учун кераклигини тушунтирмайди? Маъмуриятнинг расмий Telegram каналидан олинадиган қуруқ пресс-релизлар ортида яширилган жавоблар одамларнинг аниқлик ва тушунарлиликка бўлган эҳтиёжини қондирмайди.
Фуқаролар билан мулоқот — зарурат, танлов эмас
Шаҳар ўзгаришларининг асоси бўлиши керак бўлган мулоқот фуқаролар билан бўлиши керак. Фақат шунда одамларга ҳақиқатан нималар кераклигини тушуниш мумкин ва Тошкентни барча учун қулай шаҳарга айлантириш мумкин бўлади. Фуқаролар ўз шаҳарларида нималар бўлаётганини ва нима учун бўлаётганини билишга ҳақли. Улар ўз фикрлари муҳимлигини, уларни эшитишларини ва ҳурмат қилишларини ҳис қилишлари керак.
Акс ҳолда, биз фақат Тошкентнинг тарихий қиёфасини эмас, балки шаҳарнинг юрагини ҳам — унинг аҳолисини ҳам йўқотиш хавфи бор. Чунки уларнинг иштироксиз ҳар қандай ўзгаришлар бўш ва жонсиз бўлади, ҳозирда кўкатзорлар ва шинам ҳовлилар ўрнида пайдо бўлаётган бетон иншоотлар каби.
Тошкент яшаш, ишлаш ва фарзандлар тарбиялашни истайдиган шаҳар бўлишга арзийди. Бунга эришиш учун ҳокимият ўз халқини эшитишни бошлаши керак. Ҳақиқий шаҳар бетон ва шишадан қурилмайди, балки унда яшайдиган одамларга нисбатан ишонч ва ҳурматдан қурилади.
Матн ИИ томонидан таржима қилинган. Аниқроқ маълумот учун мақоланинг рус тилидаги вариантини фойдаланинг