Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud:
English 
Русский (Russian)
15-dekabr kuni Dalaguzar – Nazarbek uchastkasida yana bir voqea yuz berdi. Bu holat yana bir marta dolzarb savolni ko‘ndalang qo‘ymoqda: nega haydovchilar temiryo‘l kesishmalarida qoida va signallarni e’tiborsiz qoldirishda davom etmoqda? “Damas” avtomobili haydovchisi poyezddan oldin “o‘tib ketishga” harakat qilib, taqiqlovchi signallarni e’tiborsiz qoldirdi va natijada relsda qolib ketdi. Oxiri halokat bilan tugadi — poyezd, hatto favqulodda to‘xtashni qo‘llaganiga qaramay, avtomobilni urib yubordi.
Yaxshiyamki, hech kim jiddiy jarohat olmadi. Ammo buni omadli yakun deb hisoblash mumkinmi? Bu holat noyob emas, aksincha, yo‘llardagi umumiy e’tiborsizlik va loqaydlikning ko‘zgusidir.
Nima bo‘lgan edi?
Voqea yomon ko‘rinish va noqulay ob-havo sharoitida sodir bo‘ldi. Taqiqlovchi belgilar va signallarni e’tiborsiz qoldirgan haydovchi temiryo‘l kesishmasidan o‘tmoqchi bo‘ldi, lekin avtomobil relsda qolib ketdi. “Damas” egasi yaqin atrofdagi boshqa haydovchilar bilan birgalikda mashinani relsdan chiqarishga harakat qildi, biroq barcha urinishlar natijasiz bo‘ldi.
Yuk poyezdi mashinisti to‘siqni payqagan zahoti favqulodda to‘xtashni ishga tushirdi. Biroq, poyezdning to‘xtash masofasi 800 dan 1000 metrgacha bo‘lganligi sababli, to‘qnashuvning oldini olishning imkoni bo‘lmadi.
Yaxshiyamki, voqea oqibatida hech kim jarohat olmadi, lekin avtomobil jiddiy shikastlandi. Ushbu holat yana bir bor ko‘rsatib berdi: temiryo‘l kesishmalarida bunday harakatlar qanchalik xavfli, ayniqsa murakkab ob-havo sharoitida.
Qoidalarni buzish: odatmi yoki beparvolik?
“Damas” haydovchisi aniq taqiqlovchi belgilar va signallarni ko‘rgan, lekin xavf qilishni tanlagan. Nega? Balki u “ulgurolaman” deb o‘ylagandir yoki tez o‘tib ketishga ishonch hosil qilgandir. Bunday holatlar endi odatiy holga aylanib bormoqda: haydovchilar bir necha daqiqa kutish o‘rniga o‘z hayotlarini va boshqalarning hayotini xavf ostiga qo‘yishmoqda.
Ammo bu yerda muhim savol tug‘iladi: bunday qarorlar uchun mas’uliyatimizni qay darajada anglaymiz? Bir necha daqiqa vaqtni “tejash” hayotingizni va boshqa insonlarning hayotini xavfga qo‘yishga arziydimi?
Bunday holatlarning mas’uliyati har doim haydovchilarga yuklanadi, lekin bu muammoning faqat bir qismi. Jarima va belgilar bu xavfli harakatlarni to‘xtatishga yetarli emasmi?
Ko‘p tonnalik yuk poyezdini to‘xtatishga urinib, mashinist jismonan to‘qnashuvning oldini ola olmadi. Yuk poyezdining to‘xtash masofasi 800–1000 metrni tashkil qiladi. Bu — fizika qonunlari, ular bilan bahslashib bo‘lmaydi. Ammo, agar “Damas” haydovchisi qonunga rioya qilganida, bu holat umuman yuz bermagan bo‘lardi.
Nima qilish kerak?
- Nazorat va jazoni kuchaytirish: Temiryo‘l kesishmalarida qoidalarni buzganlik uchun jarimalar shu darajada og‘ir bo‘lishi kerakki, hech kim bunday xavfga qo‘l urmasin.
- Barcha kesishmalarga kameralar o‘rnatish: Qoidabuzarliklarni qayd etish beparvolikka qarshi samarali vositaga aylanishi mumkin.
Yo‘l harakati qoidalariga rioya qilish — bu shunchaki formal qoidalar emas, hayotlarni saqlab qoladigan zaruratdir. Haydovchilar shuni tushunishlari kerak: xavfsizligingizdan muhimroq hech narsa yo‘q. Bir necha daqiqa vaqtni tejash uchun xavf qilish — bu hayot bilan o‘yin, unda g‘oliblar bo‘lmaydi.
Maqolada sun’iy intellekt tomonidan amalga oshirilgan tarjima sababli xatolar bo‘lishi mumkin. Tafsilotlarni aniqlash uchun maqolaning ruscha versiyasiga murojaat qiling. Agar xatoliklarni sezsangiz, materialni tuzatish uchun Uzvaibik_bot telegram-botiga yozishingiz mumkin.
