Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud:
Русский (Russian)
Iyun oyida Qarshi davlat universitetida sodir bo‘lgan hodisa jamoatchilikni qattiq qo‘rqitdi. Yosh yigit o‘zining sobiq qizi bilan universitet hududida uchrashib, unga sakkiz marta pichoq bilan zarba berdi. Buning sababi — qizning munosabatlarni qayta tiklashdan bosh tortgani edi.
Ushbu voqea haqida “Nemolchi.uz” zo‘ravonlikka qarshi loyihasi xabar berdi.
Fojiya tarixi
Hujumchi bir muddat davomida agressiv munosabatda bo‘lgan: qizni o‘ldirish bilan qo‘rqitgan, uning hayotini to‘liq nazorat qilishga uringan. U qizni o‘qishdan, uyidan chiqishdan man qilgan va uni jamiyatdan butunlay ajratishga harakat qilgan. Qiz munosabatlarni tugatishga qaror qilganda, yigit o‘ch olish yo‘lini tanladi.
Hujum sodir bo‘lgan kuni yigit qizni universitetda kutib turib, unga pichoq bilan hujum qildi. Qiz jiddiy jarohatlarga qaramay, mo‘jiza ila tirik qoldi. Uning hayotini o‘z vaqtida ko‘rsatilgan tibbiy yordam saqlab qoldi, ammo tiklanish uchun uzoq davolanish va og‘ir reabilitatsiya jarayoni talab qilindi.
Yaqinda sud hujumchini 11 yil va 6 oylik umumiy tartibdagi qamoq jazosi bilan hukm qildi.
Nega bu shaxsiy fojia emas?
Biz ko‘pincha qizlarga “Keting, o‘zingizni himoya qiling” degan maslahatlarni beramiz. Ammo jamiyatda ayol kimningdir mulki sifatida qabul qilingan fikr hali ham mavjud bo‘lsa, bu qanday amalga oshishi mumkin?
Bunday fojialar faqat shaxsiy dramalar emas. Ular ayol shaxs emas, balki nazorat qilish obyekti sifatida qabul qilinadigan madaniyatda ildiz otgan.
Har bir zo‘ravonlik holati muammo ko‘ringanidan ham chuqurroq ekanini eslatadi. Bu — yillar davomida avloddan-avlodga o‘tadigan zaharli qarashlarning natijasi. Bunday qarashlar erkakka ayolga qay tarzda yashashi, o‘qishi yoki kim bilan muloqot qilishi haqida buyruq berish huquqini beradi.
Buni qanday o‘zgartirish mumkin?
Zo‘ravonlikdan xoli jamiyat mumkin. Ammo bunga erishish uchun quyidagilar zarur:
- Ayolni shaxs sifatida hurmat qilishni shakllantirish — bu tarbiyadan, oiladan va maktabdan boshlanishi kerak.
- Toksik normalarga qarshi kurashish — nazorat, rashk va zo‘ravonlik muhabbat belgisi emasligini tushuntirish.
- Muammoni ochiq muhokama qilish — har bir zo‘ravonlik holati faqat jazolanish bilan cheklanmay, jamiyat tomonidan tahlil qilinishi kerak.
Bu qadamlar faqat erkaklarga tegishli emas. Ayollar ham o‘z qadrini, tanlash huquqini va o‘z chegaralarini himoya qilishga haqli ekanini anglashlari kerak.
Biz yanada kuchliroq gapirishimiz kerak
Har bir zo‘ravonlik holati — yordamga chaqiriq, o‘zgarishlar zarurligini bildiruvchi signal. Ayollar faqat munosabatlardan bosh tortgani uchun o‘z hayotlari uchun qo‘rqib yashashgan paytda, biz o‘zimizni sivilizatsiyali jamiyat deb atay olmaymiz.
Zo‘ravonliksiz jamiyat — bu biz birgalikda erisha oladigan maqsad. Tarbiya, hurmat va ongli munosabatni shakllantirishdan boshlaylik.
Maqolada sun’iy intellekt tomonidan amalga oshirilgan tarjima sababli xatolar bo‘lishi mumkin. Tafsilotlarni aniqlash uchun maqolaning ruscha versiyasiga murojaat qiling. Agar xatoliklarni sezsangiz, materialni tuzatish uchun Uzvaibik_bot telegram-botiga yozishingiz mumkin.
