Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud:
English 
Русский (Russian)
Toshkentda qoidalarni buzishga odatlanib qolgan qimmat avtomobil haydovchilarini tobora ko‘proq uchratish mumkin. Ular qimmat mashina ularga cheksiz imkoniyatlar beradi va qonunlardan yuqorida turadi, deb o‘ylaydi. Bunday haydovchilar uchun jarimalar jiddiy chora emasdek – ular uchun bu oddiygina kichik xarajat, go‘yo kafedagi tushlik uchun to‘lanadigan hisobdek.
Yaqinda Toshkentda sodir bo‘lgan va videoga tushib qolgan holat bunday qoidabuzarliklar qanchalik xavfli ekanligini ko‘rsatdi. Tesla haydovchisi svetoforning qizil chirog‘iga e’tibor bermay harakatlanishda davom etdi. Shu vaqtda piyodalar o‘tish joyidan bolalar o‘ta boshlagan edi. Yaxshiyamki, haydovchi o‘z vaqtida tormoz berdi. Ushbu hodisa katta fojia bilan tugashi mumkin edi…
Videoni poytaxt YHXB xodimlari ko‘rib chiqdi va 33 yoshli haydovchiga nisbatan O‘zbekiston Respublikasi Ma’muriy Javobgarlik to‘g‘risidagi Kodeksining 128-4-moddasi (stop-chiziqni kesib o‘tish va svetoforning taqiqlovchi signali yoki tartibga soluvchi xodimning taqiqlovchi ishorasiga bo‘ysunmaslik) bo‘yicha ma’muriy bayonnoma tuzildi. Haydovchi bilan profilaktik suhbat ham o‘tkazildi.
Huquq-tartibot idoralari huquqbuzar uchun aniq jarima miqdorini aytmagan bo‘lsa-da, ehtimol, u bor-yo‘g‘i 2 BHM (750 ming so‘m) bo‘ladi.
Nima uchun bu holatlar sodir bo‘lmoqda?
Birinchidan, jazodan qutulib qolish hissi. Ayniqsa, qimmat avtomobil haydovchilari jiddiy oqibatlardan o‘zlarini himoyalangandek his qiladi. Ular uchun jarimalar jiddiy moliyaviy yuk bo‘lmaydi va go‘yo mayda bir xarajatdek tuyuladi. Natijada, bunday haydovchilar xavfli manevralar qiladilar, qoidalarga e’tibor bermaydilar va atrofdagilarga qanday xavf tug‘dirayotganini o‘ylamaydilar.
Ikkinchidan, takroriy qoidabuzarliklarga yetarlicha e’tibor berilmasligi. Bunday qoidabuzarliklar uchun jarimalar ko‘pincha vaqtinchalik chora bo‘lib, huquqbuzarlarga jiddiy ta’sir ko‘rsatmaydi. Agar jarimalar daromad darajasi yoki huquqbuzarning ijtimoiy holatiga mos kelmasa, ular ta’sirli chora bo‘lishni to‘xtatadi.
Uchinchidan, madaniyat va qoidalarga munosabat. Ba’zi haydovchilar qoidalarga rioya qilishni majburiyat deb hisoblamaydilar, balki ularning maqomi yoki ijtimoiy holati ularga yo‘lda “alohida” imkoniyatlar beradi deb o‘ylashadi. Bu munosabat atrofdagilarga xavf tug‘dirib, barcha yo‘l harakati ishtirokchilari, shu jumladan, bolalar va keksalar uchun doimiy xavf manbaiga aylanadi.
Nimani o‘zgartirish kerak?
Bunday hodisalarning oldini olish uchun qoidabuzarlarga ta’sir choralari va ularning haydovchilik madaniyatiga yondashuvini qayta ko‘rib chiqish muhimdir. Takroriy qoidabuzarliklar uchun, ayniqsa piyodalar o‘tish joylariga rioya qilmaydigan va svetoforning qizil chirog‘idan o‘tadigan haydovchilar uchun jazo choralarini kuchaytirish ularning xatti-harakatlariga ta’sir qilishi mumkin. Bundan tashqari, qayta-qayta qoidabuzarlik qilganlarga nisbatan huquqbuzarliklarni hisobga olish tizimini joriy etish mumkin, bunda takroriy qoidabuzarliklar jiddiy sanksiyalarga, hatto haydovchilik huquqidan mahrum qilish yoki transport vositasini vaqtincha musodara qilishgacha olib keladi.
Maqolada sun’iy intellekt tomonidan amalga oshirilgan tarjima sababli xatolar bo‘lishi mumkin. Tafsilotlarni aniqlash uchun maqolaning ruscha versiyasiga murojaat qiling. Agar xatoliklarni sezsangiz, materialni tuzatish uchun Uzvaibik_bot telegram-botiga yozishingiz mumkin.
