Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud: English Русский (Russian)
Марказий банк банкларда аҳоли омонатлари бўйича 100 фоиз кафолатнинг бекор қилиниб, уни 200 миллион сўм миқдорида чеклашни назарда тутувчи шов-шувли қонун пайдо бўлганидан кейин, хавотирланган ўзбекистонликларни тинчлантиришга ҳаракат қилди. Одамлар омонатларидан пулларини олиб қўймасликлари учун, регулятор янги қонун унинг қабул қилинганигача қилинган омонатларга тааллуқли эмаслигини маълум қилди.
Марказий банкда таъкидланишича, 2008 йилги молиявий инқирозларнинг салбий оқибатларини минималлаштириш мақсадида бир қатор мамлакатларда, жумладан, Ўзбекистонда ҳам омонатларни тўлиқ кафолатлаш амалиёти қўлланган. Молиявий инқироз ўтгандан кейин кўплаб давлатлар тўлиқ кафолатлаш тизимидан воз кечиб, чекланган миқдорда кафолат бериш тизимига ўтган.
Ҳозирда омонатларни тўлиқ кафолатлаш тизими фақат Ўзбекистон, Туркманистон ва Беларусда амал қилади, бошқа мамлакатларда эса кафолат беришнинг юқори чегаралари мавжуд.
Регулятор вакиллари таъкидладики, 200 миллион сўмдан кўпроқ маблағни омонатга қўймоқчи бўлган ўзбекистонликлар буни турли банкларда амалга оширишлари мумкин ва ҳар бир шундай омонат давлат томонидан кафолатланади. Масалан, энди 600 миллион сўм миқдоридаги бир кафолатланган омонат ўрнига сизга турли банкларда 200 миллион сўмдан учта омонат қилишга тўғри келади.
Бундан ташқари, янги қонун банк тугатилгандан сўнг мижозга пул қайтариш муддатини қисқартиради. Амалдаги тартибда бу муддат 2 ой 23 кунни ташкил этади, янги қонун кучга кирганидан кейин эса 20 иш куни, 2026 йил 1 январдан – 15 иш куни, 2027 йил 1 январдан – 7 иш куни доирасида белгиланади.
Айтиш жоизки, қонун ҳали қабул қилинмаган, уни Сенат тасдиқлаши ва президент имзолаши керак.
Таниқли иқтисодчи Юлий Юсупов илгари 100 фоиз кафолатли омонатлар мамлакат банк тизими учун катта хавф туғдираётганини таъкидлаган эди. Бошқа давлатлар аллақачон омонатчиларга чексиз кафолат бериш билан боғлиқ муаммоларга дуч келган, ва бу ҳақиқатдан ҳам хавфли бўлган.
Матн ИИ томонидан таржима қилинган. Аниқроқ маълумот учун мақоланинг рус тилидаги вариантини фойдаланинг