Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud:
English 
Русский (Russian)
Ijtimoiy tarmoqlarda turkiyalik stand-upchi Ummuxan Ozdenning o‘zbek ayollari haqida haqoratomuz fikrlar bildirgan chiqishi videosi keng muhokama qilinmoqda. Jumladan, turkiyalik yumorist o‘zbekistonlik ayollarni fohishalarga qiyosladi. Bu fikrlarga Turkiyadagi o‘zbek diplomatlari munosabat bildirib, huquqni muhofaza qilish organlariga bu holatga huquqiy baho berishni so‘rab, so‘rov yuborishdi.
Nima bo‘lgan edi?
O‘z chiqishida stand-upchi shunday deydi:
“Men faqatgina ko‘chmanchi qizman. Ko‘chmanchi sifatida ikki narsani qila olmasdim: birinchisi – kimgadir adolatsiz munosabatda bo‘lish, ikkinchisi – sun’iy qosh-qovoqlarni taqish. Bunda men o‘zbek fohishalariga o‘xshab ketaman.”
Aniqki, Ozden o‘z chiqishi orqali Turkiyada fohishalik bilan shug‘ullanayotgan ko‘plab o‘zbekistonlik ayollarga ishora qilgan. Uning bu so‘zlari o‘zbekistonliklar orasida g‘azab uyg‘otdi. Ko‘plab yurtdoshlarimiz bunga haqorat sifatida qarab, Turkiya sudiga jamoaviy shikoyat berishni taklif qilishmoqda.
Diplomatlarning munosabati
O‘zbekistonning Istanbuldagi Bosh konsulligi vaziyatga zudlik bilan munosabat bildirdi. Diplmissiya vakillari Turkiyaning huquqni muhofaza qilish organlariga so‘rov yo‘llab, Ozdenning so‘zlariga huquqiy baho berishni so‘rashdi. Diplomatlar o‘zbek xalqi sharaf va qadr-qimmatini himoya qilish zarurligini alohida ta’kidlashdi.
Yaqin kunlarda turk huquqni muhofaza qilish organlari huquqiy ekspertiza o‘tkazib, stand-upchi o‘z chiqishi bilan qonunni buzgan-buzmaganini baholashlari kutilmoqda.
Ayrim o‘zbekistonliklar hatto Istanbuldagi sud binosi oldida miting o‘tkazish taklifi bilan chiqishdi. Ammo diplomatlar Turkiyada yig‘ilish va namoyishlarni tashkil etish qat’iy qonun bilan tartibga solinishini eslatib o‘tishdi.
Turkiyada mitinglar o‘tkazishning qonuniy asoslari
Turkiyada yig‘ilish va namoyishlarni tashkil etish 2911-sonli *”Yig‘ilishlar va namoyishlar to‘g‘risida”*gi qonunga asosan amalga oshiriladi. Qonunga ko‘ra:
- Hokimiyatni ogohlantirish: Tashkilotchilar tadbir o‘tkazilishidan 48 soat oldin mahalliy hokimiyatga xabar berishlari shart.
- Tashkilotchilarning majburiyatlari: Tadbir tinch o‘tishini ta’minlash va jamoat tartibini buzmaslik tashkilotchilar zimmasida.
Bu qoidalarga rioya qilinmagan holatlarda tashkilotchilar va ishtirokchilar ma’muriy yoki jinoiy javobgarlikka tortilishi mumkin.
Istanbul sud binosi kuchaytirilgan himoyali ob’ekt ekanligini hisobga olgan holda, o‘zbek konsulligi yurtdoshlarimizga bu kabi tadbirlarni tashkil etish yoki unda ishtirok etishdan ehtiyot bo‘lishni tavsiya qildi.
Muhokamalar va xulosa
Bu holat nafaqat haqoratomuz so‘zlar, balki jamiyatda mavjud stereotiplar masalasini ham muhokama qilishga sabab bo‘ldi. Ko‘pchilik bunday hodisalarga nafaqat huquqiy, balki ijtimoiy baho berish zarurligini ta’kidlashmoqda, shunda millatlararo adovatni keltirib chiqarishning oldi olinadi.
Bu voqeani qanday yakun topishi vaqt ko‘rsatadi, ammo bir narsa aniq: o‘zbekistonliklar bunday hodisalarni e’tiborsiz qoldirishni istamaydi.
Maqolada sun’iy intellekt tomonidan amalga oshirilgan tarjima sababli xatolar bo‘lishi mumkin. Tafsilotlarni aniqlash uchun maqolaning ruscha versiyasiga murojaat qiling. Agar xatoliklarni sezsangiz, materialni tuzatish uchun Uzvaibik_bot telegram-botiga yozishingiz mumkin.
