Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud:
English 
Русский (Russian)
Bugun O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyevga xorijiy investorlar ishtirokida quriladigan sakkizta yirik chiqindini qayta ishlovchi zavodlar loyihalari taqdim etildi. Ushbu chora-tadbirlar zarur, chunki mamlakatda har yili taxminan 14 million tonna chiqindi hosil bo‘ladi, shundan atigi 4–5 foizi qayta ishlanadi. Natijada chiqindi poligonlarida hosil bo‘ladigan 7 million tonnadan ortiq issiqxona gazlari va 43 ming tonna zaharli filtratlar atmosfera va tuproqqa kirib, ekologik vaziyatni yanada og‘irlashtirmoqda.
Chiqindilarni qayta ishlash ularning atrof-muhitga salbiy ta’sirini kamaytiradi va iqtisodiy foyda keltiradi. Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi xorijiy investorlar bilan hamkorlikda 8 ta chiqindini yoqish zavodini qurish va Axangaron poligonida chiqindi gazini qayta ishlash bo‘yicha loyihalar ishlab chiqdi. Ushbu loyihalarga jami taxminan 1,3 milliard dollar miqdorida investitsiya kiritiladi.
Asosiy loyihalar
- Xitoyning CAMC Engineering kompaniyasi Andijon va Toshkent viloyatlarida ikkita zavod qurish uchun 350 million dollar miqdorida investitsiya kiritadi. Ushbu zavodlar kuniga 4 ming tonna chiqindini qayta ishlaydi va yiliga 630 million kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqaradi.
- Xitoyning Shanghai SUS Environment kompaniyasi Samarqand va Qashqadaryo viloyatlarida ikkita zavod qurish uchun 310 million dollar investitsiya kiritadi. Ushbu korxonalar kuniga 3 ming tonna chiqindini qayta ishlaydi va yiliga 480 million kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqaradi.
- Birlashgan Arab Amirliklarining Tadweer Group kompaniyasi Buxoro va Navoiy viloyatlari uchun bir zavod qurish uchun 200 million dollar investitsiya kiritadi. Zavod kuniga 1,5 ming tonna chiqindini qayta ishlaydi va yiliga 363 million kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqaradi.
- Janubiy Koreyaning Sejin kompaniyasi Axangaron tumanidagi poligonda chiqindi gazidan elektr energiyasi ishlab chiqarish loyihasiga 55 million dollar investitsiya kiritadi. Zavodning quvvati 16 megavatt elektr energiyasini tashkil etadi.
Kutilayotgan natijalar
Ushbu loyihalar amalga oshirilgach, qattiq maishiy chiqindilardan oqilona foydalanish imkoniyati yaratiladi va har yili 4,7 million tonnadan ortiq chiqindi yoqiladi, 2,1 milliard kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqarilib, 97 million AQSh dollari miqdorida daromad keltiradi. Bu, shuningdek, 152 million kubometr tabiiy gazni tejashga va 2,4 million tonna issiqxona gazlari chiqindilarini kamaytirishga olib keladi. Natijada 1,2 ming yangi ish o‘rni yaratiladi.
Loyihalarni 2025–2027 yillarda Andijon, Buxoro, Jizzax, Qashqadaryo, Navoiy, Namangan, Samarqand, Sirdaryo, Farg‘ona, Toshkent viloyatlarida va Toshkent shahrida amalga oshirish rejalashtirilgan.
Shavkat Mirziyoyev ushbu loyihalarning muhimligini alohida ta’kidladi:
“Bu shunchaki zavodlar emas, balki hayot-mamot masalalaridan biridir. Ushbu soha yerlarimiz va suvlarimizning yaroqliligi, aholi salomatligi, havoning tozaligi va energetika barqarorligi bilan chambarchas bog‘liq. Agar chiqindilar to‘g‘ri yig‘ilib, ko‘proq qayta ishlansa, ekologik muvozanat yaxshilanadi, tabiat yanada pokiza bo‘ladi, jamiyat o‘zgaradi”, – dedi u.
Prezident mas’ul shaxslarga ushbu loyihalarni namunali qilish va ularning sonini hududlarda ko‘paytirishni topshirdi.
Bundan tashqari, investorlar chiqindilarni qayta ishlovchi zavodlar yaqinida qurilish materiallari va organik o‘g‘itlar ishlab chiqaruvchi yangi korxonalarni joylashtirishni taklif qildi, bu energiya va resurslardan samarali foydalanishga yordam beradi.
Shuningdek, bunday loyihalar sonini ko‘paytirish va ularning barcha hududlarda muvozanatli rivojlanishini ta’minlash uchun “yo‘l xaritasi” ishlab chiqish vazifasi qo‘yildi.
Maqolada sun’iy intellekt tomonidan amalga oshirilgan tarjima sababli xatolar bo‘lishi mumkin. Tafsilotlarni aniqlash uchun maqolaning ruscha versiyasiga murojaat qiling. Agar xatoliklarni sezsangiz, materialni tuzatish uchun Uzvaibik_bot telegram-botiga yozishingiz mumkin.
