Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud:
English 
Русский (Russian)
Тошкент аҳолисининг кўпчилиги учун долзарб муаммолардан бири — бу турар жойларнинг биринчи қаватида жойлашган ресторанлар, кафе ва турли овқатланиш шохобчалари бўлиб, улар шаҳар аҳолисининг ҳаётини заҳарламоқда. Қатиқ, шашлик, тандырда пишириладиган овқатлар ва катта қозонлардаги таомлар тайёрланадиган шохобчалар шундай шароитларни яратадики, унда яшаш қийин бўлиб қолади. Энг ёмони, бу тадбиркорларга таъсир кўрсатиш механизмлари деярли йўқ.
Тинмайдиган шикоятлар
“Потребитель.уз” ҳамжамиятида доимий равишда овқат ҳиди ва тутундан жабр кўраётган аҳоли шикоятлари пайдо бўлиб турибди. Одамлар эрталабдан кечгача ҳид ва тутун уларнинг уйларига кириб келаётганини, чиркин ҳаво ўрнига ёғда қиздирилаётган овқат ҳиди ва уголь тутуни кириб, турли овқатлар ҳиди билан аралашиб кетганини айтиб келмоқдалар. Бу нафақат ноқулайлик туғдиради, балки аллергия ва нафас йўллари касалликларидан азият чекувчилар учун хавфли бўлиши мумкин.
Ҳаётий мисол: “Спутник-1” микрорайонида яшовчилар икки йилдан бери гуммахонадан келаётган қаттиқ ҳиддан қутулишга ҳаракат қилишмоқда. Санитария-эпидемиология хизматига (СЭС) ва давлат хизматлари порталига кўплаб мурожаатларга қарамай, вазият ўзгармаяпти. Аҳоли тутун ва ёғ ҳидидан азият чекаётган бўлса-да, назорат органлари деярли ҳеч қандай чора кўрмаяпти.
Натижасиз мурожаатлар
СЭС, жамоат жойларининг санитар ҳолати учун жавобгар асосий орган бўлиб, жабрланувчиларнинг айтишича, кўпинча зарур ёрдамни кўрсатмайди. Тадбиркорларнинг ишларига аралашмасликка оид “огзаки топшириқ”ларга таяниш ҳолатлари кузатилади. Бу эса умумий овқатланиш шохобчалари эгаларига қонун бузилган бўлса ҳам, ўз фаолиятларини давом эттириш имконини беради. Натижада СЭС томонидан аслида ҳеч қандай муаммони ҳал қилмайдиган тушунтиришлар билан чекланиш ҳолатлари кўп кузатилади.
Қонун устувор бўлган давлатда ҳеч қандай “огзаки топшириқлар” қонундан устун бўлиши мумкин эмас. Агар тадбиркор қонунни бузса ва атрофдагилар учун зарарли шароит яратса, унинг фаолияти қонунга мос келтирилиши ёки тўхтатилиши керак. Аҳоли ўз уйларида қулай шароитда яшаш ҳуқуқига эга, ва уларнинг соғлиги кимларнингдир фойдаси учун қурбон қилинмаслиги лозим.
Қандай қилиб муаммони ҳал қилиш мумкин?
Овқатланиш шохобчалари тутунидан қутулиш учун, биринчи навбатда, санитар ва экологик қоидаларга қатъий риоя қилиниши керак. Агар қонун бузилса, муассасалар замонавий вентиляция ва фильтрация тизимларини ўрнатишга мажбур қилиниши лозим. Иккинчидан, қонунларга зид бўлган “огзаки топшириқлар”ни истисно қилиш зарур. Учинчидан, овқатланиш шохобчаларини турар жойларга зарар етказмайдиган тарзда жойлаштириш бўйича аниқ регламентлар ишлаб чиқилиши лозим.
Бундан ташқари, аҳоли, назорат органлари ва тадбиркорлар ўртасида самарали ҳамкорлик ушбу муаммони юмшатишга ёрдам бериши мумкин. Ҳамкорликда ишлаш ва ҳамкорликни яхшилаш муҳим аҳамиятга эга.
Тутун ва ҳид билан боғлиқ муаммо фақатгина бизнес ривожланиши эмас, балки аҳолига қулай ва соғлом муҳит яратиш масаласидир. Қонун ва манфаатлар ҳурмат қилиниши, тегишли органлар фуқаролар манфаати йўлида ишлашлари керак.
Мақолада сунъий интеллект томонидан амалга оширилган таржима сабабли хатолар бўлиши мумкин. Тафсилотларни аниқлаш учун мақоланинг русча версиясига мурожаат қилинг. Агар хатоликларни сезсангиз, материални тузатиш учун Uzvaibik_bot телеграм-ботига ёзишингиз мумкин.
