Бу мақола шунингдек қолган тилларда ҳам мавжуд:
English 
Русский (Russian)
Сўнгги вақтларда Ўзбекистонда Telegram орқали арзон маиший техника сотиш билан боғлиқ янги турдаги фирибгарлик авж олмоқда. Фирибгарлар гуруҳлар ёки каналлар очиб, товарларни паст нархларда таклиф қилишади, бунга гумрукда мусодара қилинган ёки гўёки дўконлар ёпилиши муносабати билан сотувга қўйилган маҳсулотлар эканлиги ҳақида ёлғон маълумот беришади. Яқинда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар бундай схемалардан бирининг ташкилотчисини қўлга олишди, у Жиззах вилоятида яшовчи шахс бўлиб чиқди.
Бу ҳақда ИИВ Киберхавфсизлик маркази хабар берди.
Жиззахлик бир шахс шундай фирибгарлик қурбони бўлди. У Telegram’даги гуруҳлардан бирида маиший техника сотиб олиш таклифини кўриб, бу имкониятдан фойдаланишга қарор қилди. Сотувчи билан ёзишмаларда техника сотиб олиш бўйича келишувга эришилди. Фирибгар харидорни олдиндан 1 200 000 сўм тўлашга кўндирди ва эвазига товарни бепул етказиб беришга ваъда қилди.
Бироқ, пул ўтказилганидан сўнг, “сотувчи” бирдангина алоқага чиқмай қолди. Қолаверса, у барча ёзишмаларни ўчириб, харидорни қора рўйхатга киритди. Фақат шундан сўнг, харидор алданганини тушуниб, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идораларга мурожаат қилди.
Киберхавфсизлик ходимлари тезкорлик билан мурожаатга жавоб беришди. Олиб борилган тезкор тадбирлар натижасида фирибгар Самарқанд вилоятида қўлга олинди. У харидорни алдаганини, мавжуд бўлмаган техникани сотишни ваъда қилганини тан олди. Қўлга киритилган пулларни эса шахсий эҳтиёжлари учун сарфлаган.
Ушбу шахсга нисбатан Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 169-моддаси 3-қисми “б” банди (фирибгарлик) бўйича жиноят иши қўзғатилди. Энди у жиддий жазога дуч келиши мумкин.
Ушбу вазият яна бир бор онлайн харидларда эҳтиёткорлик зарурлигини кўрсатмоқда. Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар фуқароларни шубҳали паст нархларда техника сотуви ҳақидаги эълонларга, айниқса, ижтимоий тармоқлар ва мессенжерларда ишонмасликка чақирмоқда. Агар таклиф ҳақиқатга тўғри келмаслик даражасида яхши кўринса, эҳтимол, бу фирибгарликдир.
Бундай схемалардан қандай ҳимояланиш мумкин?
- Сотувчининг обрўсини текширинг. Ҳақиқий дўконларда доим контактлар ва манзиллар бўлади.
- Нотаниш шахсларга олдиндан пул ўтказманг.
- “Ликвидация” ва “гумрук мусодаралари”га ҳужжатларсиз ишонманг.
Агар сиз шундай вазиятга дуч келсангиз, зудлик билан 102 ёки 1102 рақамлари орқали ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга мурожаат қилинг.
Матн ИИ томонидан таржима қилинган. Аниқроқ маълумот учун мақоланинг рус тилидаги вариантини фойдаланинг
