Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud: English Русский (Russian)
Тошкент ва Жиззах вилоятларида яқинда содир бўлган қўлга олишлар ҳоким ёрдамчиси лавозимининг мавжудлиги мақсадга мувофиқми, деган саволни яна бир бор кун тартибига олиб чиқмоқда. Бу ҳолатлар ёрдамчиларнинг қанчалик самарали ишлаётгани ва бу лавозим концепциясини қайта кўриб чиқиш вақти келган-келмагани ҳақида жиддий саволлар туғдиради. Дастлаб аҳоли турмушини яхшилаш ва маҳаллий тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш мақсадида киритилган ҳоким ёрдамчиси лавозими жойларда бошқарув тизимида муҳим элементга айланиши кутилган эди. Аммо ҳар бир янги коррупция ва фирибгарлик ҳолати билан айрим мансабдорлар ўз лавозимларидан фойдаланиб, фуқаролар манфаатига зарар етказаётгани тобора ойдинлашиб бормоқда.
Эслатиб ўтамиз, кеча Давлат хавфсизлик хизмати (ДХХ) ходимлари икки нафар ҳоким ёрдамчисини товламачилик ва фирибгарликда гумон қилиниб қўлга олди. Улардан бири Тошкент вилоятининг Уртачирчиқ туманида 1,8 гектар ерни 10 йилга ижарага олишда кўмаклашиш учун 15 минг доллар миқдорида пора талаб қилган. Жиззах вилоятининг Галлаорол туманидаги маҳаллалардан бирида ҳоким ёрдамчиси лавозимида ишловчи иккинчи шахс эса фуқарони туман тиббиёт муассасасига ишга жойлаштириш учун 1200 доллар пора олган вақтда қўлга олинган.
Бир томондан, ҳоким ёрдамчилари аҳоли турмушидаги кундалик муаммоларни ҳал этишда, инфратузилмани яхшилаш, бандликни таъминлаш ва маҳаллалардаги ҳаёт сифати (сифатига) ёрдам беришда муҳим роль ўйнайди. Бошқа томондан, улар орасидаги такрорланувчи коррупция ҳолатлари уларнинг ваколатларини қайта кўриб чиқиш зарурлигини ва, эҳтимол, бу лавозимнинг ўзига бўлган эҳтиёжни қайта баҳолашни талаб этади.
Тошкент ва Жиззах вилоятларидаги қўлга олинганлар ҳоким ёрдамчилари коррупция схемаларига аралашган узун муддатли ҳодисалар занжирининг сўнгги мисолларидир. Ҳар бир бундай ҳолат бошқарув тизимига бўлган ишончни бузади ва мамлакатдаги коррупцияга қарши кураш самарадорлигига шубҳа туғдиради.
Балким, вақт радикал ўзгаришлар киритиш вақтидир? Ҳоким ёрдамчиси лавозимини тугатиш ёки уларнинг функциялари ва фаолиятини назорат қилишни тубдан ислоҳ қилиш тўғри йўналишдаги қадам бўлиши мумкин. Албатта, бу масала чуқур таҳлил ва юқори даражада муҳокамани талаб этади, аммо аниқ бир нарса бор: ҳозирги вазият ҳаракатларни талаб қилади.
Жамиятда шундай саволлар тобора кўпроқ янграмоқда: “Агар бу лавозимлар коррупция ўчоқларига айланмоқда десак, улардан қутулиш вақти келмадими?” Агар ҳоким ёрдамчиларининг вазифаси фуқаролар ҳаётини яхшилаш бўлса, уларнинг ҳаракатлари шаффоф ва ҳалол бўлиши керак. Акс ҳолда, тизим одамларнинг ишончини йўқотиш хавфи остида қолади, ва бу билан бирга ўзининг легитимлигини ҳам йўқотади.
Ҳоким ёрдамчиси лавозимининг келажаги бу ҳолатлардан қандай хулосалар чиқарилиши ва давлат коррупцияга қарши курашиш учун қандай чоралар кўришига боғлиқ.
Матн ИИ томонидан таржима қилинган. Аниқроқ маълумот учун мақоланинг рус тилидаги вариантини фойдаланинг