Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud: English Русский (Russian)
Тасаввур қилинг: бир киши, болалигидан ногирон, ўз уйида 54 йил яшаган. Унинг учун бу уй барча нарса эди — унинг дунёси, паноҳгоҳи, хавфсизликнинг охирги оролчаси. Лекин бир куни бу дунё қулади. Номаълум сабабларга кўра, у уйни хусусийлаштириш учун зарур ҳужжатларни расмийлаштира олмади. Шу билан бирга, тижорат корхонаси вазиятдан фойдаланиб, унинг кичик ер участкасини — бор-йўғи бир сотихни — ўз номига расмийлаштиришга муваффақ бўлди. Улар учун бу фақат навбатдаги актив эди, лекин ногирон киши учун бу унинг ҳаёти эди. Суд бу одамни аслида ҳеч қаёққа чиқариш ҳақида қарор чиқарди! Қандай қилиб, ўзининг ҳуқуқий нормалари ва ижтимоий адолати билан фахрланадиган давлат бундай ҳолатга йўл қўйиши мумкин?
Бу шокли ҳикояни Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати, Ўзбекистон Халқ демократик партияси аъзоси Елена Бабенко айтиб берди. Ногирон кишининг қўшнилари ундан ёрдам сўраб мурожаат қилишди.
Нима бўлди?
Номаълум сабабларга кўра, Ринат Юсупов ўз уйини хусусийлаштириш учун ҳужжатларни расмийлаштира олмади. Бу унинг ягона хатоси эди, аммо бу хато катастрофага айланди, чунки “ZAFARLI TONG SAVDO” компанияси вазиятдан фойдаланиб, унинг кичик, аммо қалбига яқин бўлган ер сотиғини ўз номига расмийлаштирди.
Биринчича инстанция суди содир бўлган адолатсизликни тушунар экан, тадбиркорлардан унинг ўрнига турар-жой беришни талаб қилди. Аммо бу фожианинг бошланиши эди. Апелляция судида компания маккорлик қилиб, Юсуповга бошқа “тўлиқ” турар-жойни — ўз ҳудудининг кириш қисмидаги қўриқчи хонадонини таклиф қилди. Бу қўриқчи хонадони турар-жой фондига кирмайди ва унда прописка қилиш ҳам, яшаш ҳам мумкин эмас. Бу ачинарли ва циничлик билан қилинган алдаш эди, аммо апелляция суди бу тафсилотларга эътибор бермай, Юсуповни кўчириш ҳақида қарор чиқарди.
“Қандай қилиб инсонийлик қадри энг юқори бўлган ҳуқуқий ижтимоий давлатда касал одамни кўчага ташлаш мумкин? Ёки ногиронлар инсон эмасми?”, — дея таъкидлади Бабенко.
Юсуповнинг қариндошлари йўқ, бу даҳшатли пайтда унга ёрдам бериш мумкин бўлган ҳеч ким йўқ. Энди у нафақат уйсиз, балки адолатга бўлган умидсиз ҳам қолган. Унга паноҳ топиши мумкин бўлган ягона жой — бу уни кўчириш ҳақида қарор қабул қилган судьянинг ойналари остидир.
Аммо адолат учун кураш ҳали якунланмади. Юсуповнинг иши Ўзбекистон Республикаси Олий судида кўриб чиқилади. Қўшнилари ва Ўзбекистоннинг Андижон вилояти рус маданий маркази бошқаруви унинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш учун ариза берди. Улар адолатсизликка кўника олмайдилар ва Юсуповга ўз уйи ва қадр-қимматини қайтариш учун бор кучларини сарфлайдилар.
Бу ҳикоя фақат бир инсон ҳақида эмас. Бу ҳар биримиз ҳақида. Ҳар биримиз Юсуповнинг ўрнида бўлишимиз мумкин. Бугун у, эртага бошқа биров. Ва бу адолатсизликни енгиш учун бир-биримизни ҳимоя қила олишимиз фақат бизга боғлиқ. Бунга кўз юммоқчимизми? Одамларни кўчага ташлашга рухсат бера оламизми? Бу ҳикоя — бизнинг умумий чақирувимиз. Ва биз ҳақиқатнинг ғалаба қилиши учун ҳамма ишни қилишимиз керак.
Матн ИИ томонидан таржима қилинган. Аниқроқ маълумот учун мақоланинг рус тилидаги вариантини фойдаланинг