Бу мақола шунингдек қолган тилларда ҳам мавжуд:
English 
Русский (Russian)
Тошкентнинг энг йирик бозорларидан бири – Food City бозорида Санитария-эпидемиологик хизмат (СЭС) мутахассислари хавфли даражада юқори нитратлар миқдорини ўз ичига олган ярим тоннадан ортиқ қовунларни аниқлашди. Текширув натижасида 590 кг қовунлар хавфсизлик нормаларига мос келмаслиги аниқланди, улар сотувдан олиб ташланиб, утилизация қилинди.
Текширув давомида СЭС мутахассислари айрим қовунларда нитратлар миқдори рухсат этилган меъёрлардан сезиларли даражада ошганини аниқлашди. Санитария қоидалари ва нормаларига кўра, қовунлардаги нитратлар миқдори ҳар килограммда 90 мг дан, тарвузларда эса 60 мг дан ошмаслиги керак. Бу меъёрларнинг оширилиши истеъмолчилар саломатлиги учун жиддий оқибатларга олиб келиши мумкин.
Бу ҳолат яна бир бор Тошкент бозорларида, айниқса ёз фаслида, озиқ-овқат маҳсулотлари сифати устидан қаттиқ назорат зарурлигини таъкидлайди, чунки бу вақтда полиз маҳсулотларига талаб ортиши кузатилади. Харидорлар эҳтимолий хавфлардан хабардор бўлиб, ўз саломатликларини ва яқинларининг саломатлигини ҳимоя қилиш учун чоралар кўришлари керак.
Нитратлар нима?
Нитратлар – бу кўпинча қишлоқ хўжалигида ўсимликларнинг ўсишини тезлатиш ва ҳосилдорликни ошириш учун ишлатиладиган азот кислотаси тузлари. Аммо нитратларнинг сабзавот ва мевада ҳаддан ташқари тўпланиши инсон саломатлиги учун жиддий хавф туғдириши мумкин.
Танага тушгандан кейин нитратлар нитритларга айланиб, қон орқали кислород ташишни тўхтатади, бу эса тўқималар ва аъзоларнинг кислород етишмаслигига олиб келади. Нитратларнинг юқори концентрациялари бош оғриғи, кўнгил айниши, зўғиллаб қолиш, оғир ҳолларда эса метгемоглобинемиянинг ривожланишига олиб келиши мумкин, бу жуда хавфли ҳолат бўлиб, айниқса болалар, ҳомиладор аёллар ва иммунитети заиф одамлар учун хавф туғдиради.
Нитратларни маҳсулотларда қандай аниқлаш мумкин?
Афсуски, нитратлар миқдорини маҳсулотларда визуал аниқлаш мумкин эмас. Аммо уларни истеъмол қилиш хавфини камайтиришга ёрдам берувчи бир нечта усуллар мавжуд:
Нитратларни аниқлаш тестерлари. Бугунги кунда бозорда маҳсулотлардаги нитратлар миқдорини тезда ўлчайдиган портатив қурилмалар мавжуд.
Ёвиш ва тозалаш. Мевалар ва сабзавотларни истеъмол қилишдан аввал 15-20 дақиқа давомида совуқ сувга ботириш нитратлар миқдорини камайтириши мумкин. Шунингдек, пўстини диққат билан тозалаш ҳам муҳим аҳамиятга эга.
Синовдан ўтган сотувчилардан харид қилиш. Маҳсулотларни барча меъёр ва стандартларга риоя қилган ҳолда етиштирувчи ишончли сотувчилардан харид қилишга ҳаракат қилинг.
Илгари биз СЭС ўзбекистонликларни йўл бўйидаги дўконлар ва чодирларда тарвуз ва қовун сотиб олмасликка чақиргани ҳақида ёзган эдик. Бу полиз маҳсулотлари транспорт воситаларининг ёқилғи газларидан заҳарли моддаларни сўриб олади ва саломатлик учун жиддий хавф туғдириши мумкин.
Матн ИИ томонидан таржима қилинган. Аниқроқ маълумот учун мақоланинг рус тилидаги вариантини фойдаланинг
