Bu maqola shuningdek qolgan tillarda ham mavjud:
English 
Русский (Russian)
Сўнгги пайтларда Ўзбекистонда ота-оналар ўз вояга етмаган фарзандларига автомобил бошқаришга рухсат бериш ҳолатлари кўпайди. Бу ҳодисалар нафақат жамиятда салбий ҳис-туйғулар ва норозиликни келтириб чиқаради, балки барча йўл ҳаракати қатнашчилари хавфсизлиги учун жиддий таҳдид туғдиради. Улар нега бу ишни қилади? Нега улар ўз фарзандларини ва барча атрофдагиларни хавф остига қўйиб шундай беғамлик қилади? Бу саволнинг жавоби – барча атрофдагиларга нисбатан лоқайдлик. Фақатгина ўтган ҳафтада шундай икки ҳолат қайд этилди. Тошкентда она ўз кичик қизини рульга ўтқазган, Жиззахда эса ота 12 ёшли ўғлига машина бошқаришга рухсат берган.
Тошкентда тахминан ўн ёшли кичик қизалоқ “Малибу” автомобили рульида кўрилган. Унинг ёнида онаси ўтирган, у бу хавфли ўйинни маъқуллаган ва қўллаб-қувватлаган. Бу ҳодиса видеога тушиб, ижтимоий тармоқларда тез тарқалиб, ғазаб ва қоралашга сабаб бўлди. Натижада, аёлга нисбатан маъмурий баённома тузилди ва автомобил жарима майдончасига юборилди. Аммо бу етарлими?
Жиззах вилоятида яна бир шундай ҳолат содир бўлди. ЙПХ ходимлари томонидан “Нексия” автомобили тўхтатилди, унинг рулда ўн икки ёшли бола бор эди. Маълум бўлишича, бола отасининг рухсати билан машинани бошқарган, отаси олдинги йўловчи ўрнида ўтирган эди. Эркакка нисбатан ҳам маъмурий баённома тузилди ва унинг автомобили жарима майдончасига юборилди.
Бу ота-оналарни нималар бошқармоқда? Балки улар буни безарар ўйин ёки болаларни ёшлигидан ҳайдовчиликка ўргатиш усули деб ўйлашар. Аммо улар бундай ҳаракатларнинг барча хавфини тушунмайди. Рульда ўтирган бола автомобилни бошқариш учун керакли кўникмалар ва тажрибага эга эмас, бу эса фожиали оқибатларга олиб келиши мумкин. Улар нафақат ўз болаларининг ҳаётини, балки пиёдалар, бошқа ҳайдовчилар ва йўловчиларнинг ҳам ҳаётини хавф остига қўйишади.
Энг даҳшатлиси, ота-оналар барча хавф ва оқибатларни била туриб, бундай қонунбузарликка қасддан боради. Бундай ҳаракатлар жазосиз қолмаслиги керак. Жарималар – бу фақатгина бажарилиши керак бўлган ишларнинг кичик қисми. Жазони кучайтириш, бундай ота-оналарни ҳайдовчилик ҳуқуқидан маҳрум қилиш ёки ҳатто уларни эҳтимолий қотиллик шарт-шароитларини яратиш учун жиноий жавобгарликка тортиш керак.
Ҳар сафар катта киши болага рульга ўтиришга рухсат берганда, у олов билан ўйнайди. У кўплаб инсонларнинг ҳаёти ва соғлиғини хавф остига қўяди. Бундай ҳаракатлар йўл қўйилмайди ва қаттиқ тўхтатилиши керак. Фақат шу йўл билан келгусидаги фожиаларнинг олдини олиш ва йўллар хавфсизлигини таъминлаш мумкин.
Онги очиқ ва масъулиятли ота-она бўлайлик. Фарзандларимизнинг ва атрофдагиларнинг ҳаётини хавф остига қўймайлик. Ахир бола рульда ўтказган ҳар бир дақиқа кимнингдир ҳаётига қиймат тушиши мумкин.
Матн ИИ томонидан таржима қилинган. Аниқроқ маълумот учун мақоланинг рус тилидаги вариантини фойдаланинг
